Amanat partiyasi
Amanat partiyasi (2022-yilgacha „Nur Otan“) – Qozogʻistonda hokimiyatdagi eng yirik va hukmron siyosiy partiyadir. Partiya raisi Yerlan Jakanovili Qoshanov. Partiya 1999-yilda Prezident Nursulton Nazarboyev tashabbusi bilan „Otan“ partiyasi nomi bilan tashkil etilgan[1].
Nomlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2006-yil 22-dekabrda boʻlib oʻtgan „Otan“ partiyasining 10-sessiyasida „Otan“ Respublika siyosiy partiyasini „Nur Otan“ Xalq demokratik partiyasiga oʻzgartirish toʻgʻrisidagi taklif qabul qilindi va unga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi. „Otan“ RSP Nizomiga oʻzgartirish bilan toʻldirishlar haqida qonun chiqaradi. Nomdagi „Nur“ Qozogʻistonning amaldagi prezidenti Nursulton Nazarboyevga ishoradir.
2022-yilning 1-martida Prezident Qosim-Jomart Toqayev yirik hukumat islohotlari bilan birga partiya nomini ham oʻzgartirishni taklif qilganida, partiyani „Amanat“ deb nomlashni taklif qilgan edi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1998 -yil 21-oktabrda Qozogʻiston Respublikasida „Prezidentlikka nomzod Nursulton Abishuli Nazarboyevni qoʻllab-quvvatlash jamoat shtabi“ jamoat harakati roʻyxatga olingan. Saylovoldi tashviqoti jarayonida shtab siyosiy partiyalar va harakatlar bilan hamkorlikda ish olib bordi. Shtab ishi bilan mashhur davlat va siyosiy arboblar- Tereshchenko S.A, Dunaev G. I., Takuov X.SH faol ishtirok etdi. Aynan oʻsha paytda ijtimoiy harakatni siyosiy partiyaga aylantirish gʻoyasi tugʻilgan edi[2].
1999-yil 19-oktabrda yigʻilish boʻlib,Jamoat shtabini Respublika „Otan“ siyosiy partiyasiga oʻzgartirish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi.1999-yil 12-fevralda partiya Qozogʻiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq roʻyxatga olingan. Bu kun mustaqil Qozogʻistonning yangi tarixida partiya oʻz faoliyatini boshlagan davr hisoblanadi
Respublika „Otan“ siyosiy partiyasi aʼzosi Nursulton Nazarboyevning 1999-yil 22-fevraldagi hisob kitobi partiya arxivida ehtiyotkorlik bilan saqlanadi
1999-yil 1-martda partiyaning 1-taʼsis sessiyasi boʻlib oʻtdi, unda Qozogʻiston Respublikasi Prezidenti Nursulton Abishuli Nazarboyev bir ovozdan partiya raisi, siyosiy kengash,Markaziy taftish komissiyasi tarkibi etib saylandi va yana tasdiqlandi, partiya Ustavi qabul qilindi. Shu bilan birga, qurultoy delegatlari tarixiy „Otan“ respublika siyosiy partiyasi Qozogʻiston Xalq birligi partiyasini Qozogʻiston Demokratik partiyasi, Qozogʻiston Liberal harakati va „Qozogʻiston-2030“ harakati." partiyalari bilan birlashtirish toʻgʻrisida qaror qabul qildilar.
2002-yil 9-noyabrda „Otan“ respublika siyosiy partiyasining Olmaota shahrida boʻlib oʻtgan navbatdan tashqari IV qurultoyida Qozogʻiston Xalq Kooperativ partiyasi va Respublika Mehnat Siyosiy partiyasining „Otan“ RSPga qoʻshilishi toʻgʻrisida qaror qabul qilindi
2006-yil 4-iyulda Ostona shahrida Respublika „Otan“ siyosiy partiyasining navbatdan tashqari IX qurultoyi boʻlib oʻtdi va „Otan“ RSP safiga qoʻshilish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi.
Partiyaning X qurultoyida koʻpchilik ovoz bilan Qozogʻistonning yetakchi siyosiy kuchini „Nur Otan“ Xalq demokratik partiyasiga oʻzgartirish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi.
2008-yil 17-yanvarda Prezident – Partiya yetakchisi N. A. Nazarboyevning rais raisligida „Nur Otan“ XDP Siyosiy kengashining kengaytirilgan yigʻilishi boʻlib oʻtdi va partiyaning Xalq platformasini amalga oshirish dasturi qabul qilindi.
2008-yil 15-may kuni „Jas Otan“ yoshlar qanotining 1-sessiyasi boʻlib oʻtdi.
2009- yil 9-yanvar kuni partiya markaziy apparatida Partiya nazorati qoʻmitasining birinchi tashkiliy yigʻilishi boʻlib oʻtdi
2013-yil 18-oktabrda „Nur Otan“ Xalq demokratik partiyasi „Nur Otan“ partiyasiga oʻzgartirildi. Shu kuni partiyaning yangi Doktrinasi qabul qilindi.
2022 -yil 1-mart kuni Prezident Qosim-Jomart Toqayev siyosiy partiya nomini „Amanat“ga oʻzgartirishni taklif qildi. Oʻsha yilning 26-aprelida u partiyadan chiqdi va raislik Yerlan Qoshanovga topshirildi.
Kongresslar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Kongress | Sana | Joy | ||
|---|---|---|---|---|
| „Nur Otan“ partiyasining 1-Birlashma qurultoyi: | 1999-yil 1-mart. Vakillar bir ovozdan Nursulton Nazarboyevni partiyaning birinchi raisi etib sayladilar. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining navbatdan tashqari II qurultoyi: | 1999-yil 18-avgust. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining III qurultoyi: | 2001-yil 20-aprel. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining IV qurultoyi: | 2002-yil 9-noyabr. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining V qurultoyi: | 2003-yil 12-iyul. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining VI qurultoyi: | 2004-yil 12-mart. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining VII qurultoyi: | 2004-yil iyun. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining VII qurultoyi: | 2004-yil 18-iyul. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining VIII qurultoyi: | 9-sentabr. | Olmaota | ||
| „Nur Otan“ partiyasining IX qurultoyi: | 2006-yil 4-iyul. – „Nur Otan“ va „ Respublika Asar“ partiyalarining birlashishi (200 ming aʼzo). | Ostona | ||
| 2006-yil 22-dekabrda Qozogʻiston fuqarolik partiyasi (130-150 ming aʼzo) „Otan“ partiyasiga qoʻshildi. | ||||
| „Nur Otan“ partiyasining X qurultoyi: | 2006-yil 22-dekabr. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XI qurultoyi | 2007-yil 4-iyul. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XII qurultoyi: | 2009-yil 15-iyun. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XIV qurultoyi: | 2011-yil 25-noyabr. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining navbatdan tashqari XV qurultoyi: | 2013-yil 18-oktabr. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XVI qurultoyi: | 2015-yil 11-mart. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XVII qurultoyi: | 2016-yil 29-mart. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XVIII qurultoyi: | 2019-yil 27-fevral. | Ostona | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XIX qurultoyi: | 2019-yil 23-aprel. | Nur-Sulton | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XX qurultoyi: | 2020-yil 25-noyabr | Nur-Sulton | ||
| „Nur Otan“ partiyasining XXI qurultoyi: | 2022-yil 28-yanvar. Qosim-Jomart Toqayev partiya raisligiga saylandi, nizomga oʻzgartirishlar kiritdi va yangi siyosiy kengash tarkibini tasdiqladi. | Nur-Sulton | ||
Boshqaruvi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Partiya raisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yerlan Jakanuly Koshanov, 2022-yil 26-aprel
- Qosim-Jomart Kemeluli Tokaev 2022-yil 28-yanvar – 26-aprel 2022-yil
- Nursulton Abishuli Nazarboyev
„Nur Otan“ partiyasi raisining birinchi oʻrinbosari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Sergey Aleksandrovich Tereshchenko (1999-yil mart – 2002-yil noyabr. g)
- Amangeldi Dinuli Yermegiyaev (2002-yil oktabr – 2004-yil mart. g)
- Bakitjan Tursinovich Jumagulov (2005 – 2008) va boshqalar.)
- Darxan Amanuli Kaletaev (2008-2009). va boshqalar.)
- Nurlan Zayrollauly Nigmatulin (2009-yil 19-noyabr – 2012-yil 24-sentabr. g)
- Bakitjan Abdiruly Sagintaev (2012-yil sentyabr- 2013-yil yanvar. g)
- Baurjan Qidirgaliuli Baybek (2013-yil yanvar- 2015-yil 9-avgust. g)
- Asqar Isabekuli Mirzaxmetov (2015-yil 8-avgust- 2016-yil 6-may. g)
- Muxtor Abrarovich Kul-Muhammed (2016-yil 6-may – 2018-yil 1-fevral. g)
- Maulen Sagathanuly Ashimbaev (2018-yil 1-fevral. g)
- Baurjan Qidirgaliuli Baybek
2022-yildan buyon mas’ul kotib
- Asxat Razdiquli Oralov
Tanqid
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qozogʻiston muxolifati „Nur Otan“ partiyasini Nazarboyev shaxsini boʻrttirib koʻrsatuvchi psevdodemokratik va totalitar yoki avtoritar partiya deb biladi.YXHT kabi xalqaro tashkilotlar maʼmuriy resurslardan foydalanish va saylovlarda soxtalashtirishni qoralaydi. Partiyaning birinchi oʻrinbosari Baurjan Baybekning suvni tejash tashabbusi salbiy baholandi va ijtimoiy tarmoqlarda koʻplab tushkunlikka tushgan suratlar eʼlon qilindi."Nur Otan" partiyasi tuman boʻlimining yangi binosi qurilishi uchun oʻqituvchilardan pul undirish tashabbusi koʻplab muhokamalarga sabab boʻldi.[3]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Касым-Жомарт Токаев: Я поддерживаю переименование партии в «Аманат»“. Казинформ (2022-yil 1-mart). 2022-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-mart.
- ↑ „Партия «Нұр Отан» и Коммунистическая партия Китая подписали Протокол о межпартийном сотрудничестве“. 2015-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-sentyabr.
- ↑ https://rus.azattyq.org/a/shymkent-uchitelya-pobory/25258358.html
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rasmiy veb-sayt (Wayback Machine saytida 2014-12-20 sanasida arxivlangan)