50- parallel yodgorligi
| 50-parallel yodgorligi | |
|---|---|
| Koordinatalari | 50/36.2339 |
| Joylashuv |
Ukraina Xarkov |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 50°0′0.000″N 36°14′1.882″E / 50.00000000°N 36.23385611°E |
50- parallel yodgorligi – Xarkovning oʻziga xos rasmiy belgisi boʻlib, Xarkov shimoliy kenglikning 50- parallelidagi eng katta shahar hisoblanadi[1] .Xarkov shahridagi Shevchenko nomidagi bogʻida aynan shimoliy kenglikning 50-parallel chizigʻi boʻylab oʻrnatilgan[1].
Yodgorlik tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2004-yilda yodgorlikni loyihalash boʻyicha ishlar boshlangan. Xarkov shahar ijroiya qoʻmitasi 20-avgust kuni Ukraina Milliy arxitektorlar uyushmasining Xarkov viloyati tashkiloti bilan birgalikda 50- parallel yodgorlik belgisini yaratish uchun tanlov eʼlon qilingan[2]. Tanlovda oʻndan ortiq asar ishtirok etgan. Baholashning xolisligini taʼminlash uchun asarlar anonim tarzda koʻrsatilgan. Mualliflarning ism-shariflari oʻrniga raqamlar qoʻyilgan[3]. Birinchi oʻrinni Xarkov Milliy akademik opera va balet teatr, amfiteatrini qurish hamda yuqorisiga qora sharli suzish havzasini oʻrnatish taklifi bilan taqdim etilgan loyiha egallangan. Ikkinchi oʻrinni Xarkov xaritasi bilan „Yerning tepasi“ loyihasi egallangan. Bu hozirgi yodgorlikning prototipiga aylangan[3].
2010-yilning kuzida Yodgorlik belgisi shahar va tuman Kengashlari deputatlari tashabbusi bilan oʻrnatilgan. Loyiha mualliflari shahar kengashi deputati Gabriel Mixaylov hamda dizayner Sergey Fomichevdir[4]. 2010-yil 10-oktyabrda yodgorlikning ochilish marosimi boʻlib oʻtgan[4]. Ochilishda O. Xarkov meri, Xarkov merligiga nomzod Gennadiy Kernes ishtirok etishgan.
Yodgorlikning asl koʻrinishida Xarkovdan Shimoliy qutbgacha boʻlgan masofa 3933 km, haqiqiy masofa esa kamida 4440 km deb koʻrsatilgan. Yodgorlik belgisi zudlik bilan tuzatilgan. 2011-yil 17-martda „3933 km“ yozuvi shunchaki kesib tashlangan[5]. Noaniqlik hatto 9-sinf oʻquvchilari uchun geografiya fanidan viloyat olimpiadasi topshirigʻiga aylangan. Ular xatoni topishlari va oʻz shaharlaridan Shimoliy qutbgacha boʻlgan toʻgʻri masofani aniqlashlari kerak boʻlgan.
Koʻrinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yodgorlik xiyobon boʻylab siniq chiziq shaklida joylashgan „50- parallel“ yozuvi boʻlgan yigirma bronza va mis lavhalardan iborat. Markazda globus tasvirlangan hamda dunyoning eng yirik shaharlari (Moskva, Rim, Quddus, Parij, Dubay va Dehli)[6] va ulardan Xarkovgacha boʻlgan masofani koʻrsatuvchi qavariq bronza doira boʻlgan. Toʻpning perimetri boʻylab rus tilida „Xarkov“ va ingliz tilida „Xarkov“ takroriy yozuvlari mavjud.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Region: Sobitiya i fakti: „Uvekovechen geograficheskiy fakt“. "Vremya" № 187 (16618), 12 oktyabrya 2010, str.2
- ↑ Konkurs na sozdanie pamyatnogo znaka, oboznachayuщego 50-yu parallel, proxodyaщuyu cherez sad im. Shevchenko v Xarkove, obʼyavlen Xarkovskim gorsovetom (Wayback Machine saytida 2022-11-06 sanasida arxivlangan) // „Status quo“
- ↑ 3,0 3,1 50-ya parallel v Xarkove – „makushka zemli“ ili basseyn s sharom (Wayback Machine saytida 2022-11-06 sanasida arxivlangan) // „MediaPort“
- ↑ 4,0 4,1 „В Харькове торжественно открыт памятный знак «50-я параллель»“ (deadlink). 2017-yil 27-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-sentyabr.
- ↑ „50-ya parallel“ v Xarkove smestila Severniy polyus na 500 km[sayt ishlamaydi] // Agentstvo televideniya novosti, 17 marta 2011 goda
- ↑ „Харьковчане за удачей идут к 50-й параллели“. 2010-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. // DELFI Reporter, 11 oktyabrya 2010 goda