Аli al-Bazdaviy

Аbul Hasan Аli ibn Muhammad al-Bazdaviy bu nisbat bilan mashhurdirlar. «Faqihu Movarounnahr» (Movarounnahrning faqihi) va «Ustoz ul-aimma» (Imomlarning ustozi) unvonlarining sohibi. Tariqatda shayx boʼlib, Аbu Hanifa mazhabida edilar.^[1]

1009-yilda Nasaf yaqinidagi Bazda (Pazda) qishlog'ida tug'ilgan. Fiqhga oid 6 asar yozgan. Samarqand madrasalarida mudarrislik qilgan.

“Faxr al-Islom” (Islom iftixori) sharafli unvoni bilan mashhur boʻlgan. U hanafiy usulda asosiy asar boʻlgan mashhur “Kanz al-vusul ilyo maʼrefat al-usul” “Huquqiy bilimlarni egallash xazinasi”) muallifi, “Usul al-Bazdaviy” nomi bilan mashhur.

Abdulqodir ibn Abu al-Vafo al-Qurashiy (vafoti 1373-yil) oʻzining “Al-javohir al-mudiya fi tabaqat al-hanafiyya” nomli asarida Аli al-Bazdaviyni ham tilga olgan^[2].

Uning eng mashhur kitobi “Kanz ul-Vusul ila ma'rifat al-Usul” (arabcha کنز الوصول إلی معرفة الأصول) boʻlib, keng tarqalgan “Usul al-bazadva” nomi bilan mashhur boʻlib, u Uso al-Fix markazida xanafiy mazhabini o'qitishda asosiy kitob boʻlgan.

Asar biror ishida to'g'ri qaror qabul qilish uchun manbalar va usullar to'plamini aniqlash qoidalari va usullari, matnlar bilan ishlash qoidalari haqida fikr yuritish kabi masalalarga e'tibor qaratadi.

O‘zbekiston Fanlar akademiyasida bu asarning o‘ndan ortiq nusxasi bor. Sharqda keng tarqalgan va unga ko'plab sharhlar yozilgan.

Shuning uchun Abul Hasan Bazdaviy "Ustoz al ailma" (Imomlar ustozi) va "Faqihi Movarounnahr" (Movarounnahr faqihi) unvonlariga sazovor bo'lgan. Keyinchalik Abdulaziz al-Buxoriy (vaf. 1329) “Kashf al-Asror” asarini unga o'xshatib yozgan.

Al-Bazdaviy Shams al-Aimm Abd al-Aziz al-Halvoniydan (vafoti 1064-yil) tahsil olgan, u as-Saraxsiyning ham ustozi bo'lgan^[3].

Аbul Hasan Аli ibn Muhammad al-Bazdaviy 1089-yilda Kesh shahrida vafot etgan. Uning jasadi Samarqanddagi Chokardiza qabristoniga dafn qilingan^[4].

Manbalar

↑ „Али ал-Баздавий“. Qaraldi: 2023-yil 18-yanvar.^{[sayt ishlamaydi]}
↑ Al-Jawahir al-Mudiyya fi Tabaqat al-Hanafiyya, by 'Abd al-Qadir al-Qurashi, January 2005. ISBN 9782745147677.
↑ Hanif, Sohail, 2019, «Al-Hadith al-Mashhur: A Hanafi Reference to Kufan Practice?», in Locating the Shari’a: Legal Fluidity in Theory, History and Practice by Sohaira Siddiqui (ed.), Brill Publications, Leiden, 2019.
↑ Muhammad, Nosir. Nasaf va Kesh allomalari (o'zbekcha). Toshkent, G'afur G'ulom nashriyoti 2006 — 31-bet.

[1] „Али ал-Баздавий“. Qaraldi: 2023-yil 18-yanvar.^{[sayt ishlamaydi]}

[2] Al-Jawahir al-Mudiyya fi Tabaqat al-Hanafiyya, by 'Abd al-Qadir al-Qurashi, January 2005. ISBN 9782745147677.

[Hanif-3] Hanif, Sohail, 2019, «Al-Hadith al-Mashhur: A Hanafi Reference to Kufan Practice?», in Locating the Shari’a: Legal Fluidity in Theory, History and Practice by Sohaira Siddiqui (ed.), Brill Publications, Leiden, 2019.

[4] Muhammad, Nosir. Nasaf va Kesh allomalari (o'zbekcha). Toshkent, G'afur G'ulom nashriyoti 2006 — 31-bet.

[1]

[2]

[3]

[4]