Kontent qismiga oʻtish

Germaniyadagi vyetnamliklar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
("Germaniyadagi Vyetnam xalqi"dan yoʻnaltirildi)

Germaniyadagi vyetnamliklar (Vyetnamcha : Việt kiều Đức / Người Việt tại Đức; nemischa : Deutschlanddagi Vyetnamliklar) Osiyodan kelgan xorijliklarning mamlakatdagi eng katta guruhlaridan birini tashkil qilagan. Federal Statistika Boshqarmasining maʼlumotlariga koʻra, 2020-yilning oxirida Germaniyada istiqomat qiluvchi 103,260 Vyetnam fuqarosi bor boʻlib, bu transkontinental, Kavsus va Yaqin Sharq davlatlari bundan mustasno Osiyodagi toʻrtinchi yirik jamoadan biri hisoblangan. [1] Ushbu raqamlarga Germaniya fuqarosi sifatida qabul qilingan vyetnamlik yoki kelib chiqishi vyetnamlik boʻlgan shaxslar kiritilmagan. 2020- yildagi boshqa maʼlumotlarga koʻra, 183 000 Vyetnam millatiga mansub kishilar, ulardan 117 000 nafari migratsiya tarixiga ega. [2]

1981-yildan 2007-yilgacha 41 499 kishi Germaniya fuqaroligini olish uchun Vyetnam fuqaroligidan voz kechdi. [3] -Missing required parameter 1=''month''!, 2005-yil(2005-Missing required parameter 1=month!-00) holatiga koʻra koʻra, Germaniyada asosan Sharqiy shtatlarda toʻplangan yana 40 000 vyetnamlik noqonuniy muhojirlar yashagan. . [4]

Migratsiya tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻarbiy Germaniya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qayiq odamlarining kelishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻarbiy Germaniyadagi Vyetnam jamiyati Vyetnam urushidan qochqinlardan iborat boʻlgan. Saygon qulaganidan keyin Janubiy Xitoy dengizi orqali Malayziyaga qochib ketgan qayiq odamlarining birinchisi Xay Xong bortida qochib ketgan 208 oiladan iborat jami 640 kishidan iborat boʻlgan. Malayziyaga 3 yilu 3 kunda yetib kelishadi. 1978-yil dekabrda samolyotda, Quyi Saksoniya vyetnamlik qochqinlarni qabul qilgan birinchi shtatdan edi. Ularning koʻpchiligi Vyetnamdan kichik baliqchi qayiqlarida chet el kemalari tomonidan qutqarilish umidida qochib ketishgan. Cap Anamur inqiroz davrida Gʻarbiy Germaniyaning eng koʻzga koʻringan qutqaruv kemasi boʻlib, asosan xayr-ehsonlar hisobidan moliyalashtiriladi, kema 1986-yilda oxirgi boʻlgan 13-qutqaruv missiyasi oxirida 10 375 dan ortiq odamni qutqargan. Chet elda oila aʼzolari boʻlmagan yoki Gʻarbiy Germaniya kemalari tomonidan qutqarilgan toʻliq birlashgan oilalar Gʻarbiy Germaniyadan boshpana izlashga majbur boʻlishgan. Koʻpchilik rad etilgan va oʻrniga AQShga borishni xohlaganlar, ammo rad etilganlar. Ular kelgan paytda hech kim nemis tilida gapirolishmagan. [5][6]

Qayta birlashishdan oldin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi qochqinlarni Quyi Saksoniyaga qabul qilishadi. Ularning aksariyati Sharqiy Germaniya chegarasi yaqinidagi Fridlend qochqinlar muassasasida yangi uylariga koʻchirilishidan oldin ushlab turilgan. Koʻpchilik boshqa joyga koʻchirilgunga qadar u yerda bir necha hafta qolishgan. Ularning nemis jamiyatiga ijtimoiy va iqtisodiy integratsiyalashuviga bir qancha omillar yordam bergan. Ularga ijtimoiy nafaqalar va ishga joylashishda yordam koʻrsatish shaklida rasmiy yordam, shuningdek, nemis hayotiga muvaffaqiyatli moslashishlari uchun kengroq ijtimoiy yordamlar koʻrsatilgan. Ularning oʻzlarini oʻrnatishlariga yordam berish uchun koʻplab xayr-ehsonlar olib borilgan. Bundan tashqari, boshqa muhojir guruhlardan farqli oʻlaroq, ular asrab olingan yerlarida muvaffaqiyatsizlikka uchragan taqdirda ham, oʻz vatanlariga qaytish imkoni yoʻqligini bilishar edi. Ular turli xil iqtisodiy tarmoqlar boʻylab tarqaladi, ammo maʼlum darajada metall sanoatida toʻplanishgan. [7] Germaniyaning birlashishi arafasida Gʻarbiy Germaniyada taxminan 33 000 Vyetnamlik muhojirlar bor boʻlib, [8]

Sharqiy Germaniya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shimoliy Vetnamlik muhojirlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Erfurtdagi mehmon ishchi, 1989 yil
Rostokdagi tikuvchilik ishchilari, 1990 yil
Leyptsigdagi paraddagi vetnamlik mehmon ishchilar, sobiq DDR, taxminan 1980 yil

Sharqiy Germaniya Shimoliy Vyetnamlik talabalarni 1950-yillardayoq u yerda oʻqish va oʻquv dasturlarida qatnashishga taklif qila boshlashgan, hamkorlik 1973- yilda kengaygan, ular keyingi oʻn yil ichida yana 10 000 Vetnam fuqarosini oʻqitishga vaʼda berishgan. 1980- yilda ular qayta birlashgan Vyetnam Sotsialistik Respublikasi bilan Sharqiy Germaniyadagi korxonalar uchun Vyetnamliklarni tayyorlash boʻyicha shartnoma imzolaganlar; 1987 va 1989-yillar orasida Sharqiy Germaniya hukumati sanoat stajirovkalari dasturlarini nafaqat mahalliy sanoatni ishchi kuchi bilan taʼminlashni oshirish vositasi, balki sotsialistik blokning kambagʻal aʼzolariga rivojlanish yordami sifatida ham qarashgan. [7] 1980-yillarning oʻrtalariga kelib vetnamliklar mozambikliklar bilan bir qatorda GDRdagi xorijiy ishchilarning asosiy guruhlarini tashkil etdi. [9] 1980-yilda atigi 2482 kishidan iborat boʻlgan Vetnam aholisi soni 1989-yilga kelib 59.053 kishiga oʻsdi, 1987 va 1988-yillarda eng koʻp kelganlar [10] Ular asosan Karl-Marks-Shtadt, Drezden, Erfurt, Sharqiy

Qayta birlashishdan oldin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vyetnamlik mehmon ishchilarning har oyiga taxminan 400 million rubl miqdorida maosh oladilar, uning 12% Vyetnam hukumatiga toʻlandi, yana bir qismi esa naqd pul oʻrniga isteʼmol tovarlari — asosan tikuv mashinalari, velosipedlar, kiyim-kechak, shakar va sovunga toʻlandi — inflyatsiyaga.  GDRdagi vetnamlik mehmon ishchilar asosiy jamiyat bilan munosabatlari nuqtai nazaridan gʻarbdagi qayiq xalqidan farq qilar edi: ular qochqinlar emas, balki oʻz vatanlari fuqarolari edilar va ularga rivojlanish taqiqlangan edi. sotsialistik birodarlikning rasmiy ritorikasiga qaramay, GDR fuqarolari bilan shaxsiy munosabatlar. [11] Ularning integratsiyalashuvi rasman toʻsib qoʻyilgan: ularning hayotining barcha sohalari hukumat qoidalari bilan tartibga solingan va vetnamlik ayollarning homiladorligi majburiy abort bilan jazolangan. [12] Ular baʼzan ksenofobik zoʻravonlikka duchor boʻlgan va hatto jismoniy xavfsizligi taʼminlangan taqdirda ham, ular isteʼmol tovarlariga imtiyozli kirishlari sababli norozilik nishoniga aylangan. [13] Oʻzlarining sotsialistik taʼlimotiga qaramay, koʻpchilik

Repatriatsiya urinishlari va Sharqiy Yevropaga kelish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Germaniya qayta birlashgandan soʻng, Germaniya hukumati mamlakatni tark etish va uyga qaytish uchun har bir DM 3000 DM taklif qilib, sharqdagi sobiq mehmon ishchilar sonini kamaytirishga harakat qilishgan. Oʻn minglab odamlar bu taklifni qabul qilishgan, biroq tez orada ularning oʻrniga boshqa Sharqiy Yevropa davlatlarida, asosan Polsha va Chexoslovakiyadan shartnoma asosida ishlagan vyetnamlik boshpana izlovchi odamlar oqimi paydo boʻlgan. Shu sababli, Markaziy Yevropa mamlakatlaridagi Vyetnam jamoalari bir-biri bilan mustahkam aloqa oʻrnatadilar. 1990-yillar davomida Germaniyaning yangi muhojirlarni oʻz vataniga qaytarishga urinishlari, Berlinning ularni majburan deportatsiya qilishni istamagani va Xanoyning ularni qayta qabul qilishni

Soʻnggi yillarda kelgan vyetnamlik muhojirlarning yangi guruhi asosan taʼlim va iqtisodiy sabablarga koʻra kelishishgan. Bu yangi guruh yosh va asosan Markaziy Vyetnamdan kelgan odamlar boʻlgan.

Noqonuniy Vetnam immigratsiyasi ham yillar davomida ortib bormoqda. Ushbu noqonuniy muhojirlarning aksariyati Shengen hududida qonuniy ish vizalari bilan yashaydigan Sharqiy Yevropa davlatlari orqali kelgan va oʻsha mamlakatlarda yashayotgandek koʻrinadi. Umuman

Vetnam fuqarolarining Germaniyada taqsimlanishi

Vetnam fuqarolari Germaniyaning Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlmagan hamjamiyatlari soni boʻyicha 15-oʻrinni, Osiyodan yettinchi oʻrinni [14] va Yaqin Sharqdan tashqari Osiyoda afgʻonlar, hindlar

Berlin-Lichtenbergdagi Dong Xuan markazi
Viên Giác pagodasi, Gannoverdagi Vetnam pagodasi
  1. https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/auslaend-bevoelkerung-2010200207004.pdf?
  2. „Bevölkerung in Privathaushalten nach Migrationshintergrund im weiteren Sinn nach ausgewählten Geburtsstaaten“.
  3. Wolf 2007, s. 3
  4. Hillmann 2005, s. 80
  5. „Remembering the First Wave of Boat People in Germany“, Deutsche Welle, 2003-03-12, qaraldi: 2008-10-19
  6. Kleinschmidt. „Die Aufnahme der ersten "boat people" in die Bundesrepublik | bpb“ (de). bpb.de. Qaraldi: 2019-yil 27-iyul.
  7. 7,0 7,1 Hillmann 2005, s. 86
  8. Hillmann 2005, s. 82
  9. Hillmann 2005, s. 87
  10. Hillmann 2005, s. 90
  11. Hillmann 2005, s. 88
  12. Pfohl, Manuela (2008-10-01), „Vietnamesen in Deutschland: Phuongs Traum“, Stern, qaraldi: 2008-10-18
  13. Hillmann 2005, s. 89
  14. Excluding the transcontinental countries Turkey and Russia; the FSO included those two countries in the Europe total rather than that for Asia