Kontent qismiga oʻtish

Savanna mushugi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Savannah catdan yoʻnaltirildi)
Savanna
Kelib chiqishi Amerika Qo'shma Shtatlari
Breed standards
TICA standard
CCA-AFC standard
Feline hybrid (Mushuk × Serval)

Savanna gibrid mushuk zotidir. Bu serval yovvoyi mushukimushugi va uy mushugining chatishishidan kelib chiqqan gibrid zot hisoblanadi.[1][2]

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Savannah mushugi uy mushuklari zotlarining eng kattasi hisoblanadi. Savanna mushugi - bu uy mushugi va serval o'rta bo'yli, katta quloqli yovvoyi Afrika mushugi orasidagi gibriddir. G'ayrioddiy gibrid 1990-yillarning oxirida selektsionerlar orasida mashhurlikka erishdi va 2001-yilda Xalqaro mushuklar assotsiatsiyasi (TICA) uni yangi zot sifatida tan oldi. 2012-yil may oyida TICA uni chempionlik zoti sifatida qabul qildi.

1986-yil 7-aprelda Judie Frank Suzi Woodsga tegishli erkak servalni siyam uy mushugi bilan chatishtirib, birinchi savanna mushugini (Savanna deb nomlangan) oldi.[3] 1996-yilda Patrik Kelli va Joys Sroufe Savanna zoti standartining tavsifini yozdilar va uni TICA kengashiga taqdim etdilar va 2001-yilda kengash zotni ro'yxatga olish uchun qabul qilib oldi.Savanna mushugi turli xil ranglar va naqshlarga ega bo'lishi mumkin; ammo, TICA zoti standartlari faqat ma'lum ranglar va rang kombinatsiyalariga ega bo'lgan dog'li naqshlarnigina zot sifatida qabul qiladi.

Jismoniy xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
To'rt oylik F1 Savannada quloq orqasidagi ocelli va ko'z ostidagi yirtiq dog'larini ko'rsatayotgan yaqin planda

Savannaning baland va nozik tuzilishi ularga haqiqiy vaznidan kattaroq ko'rinish beradi. Hajmi avlod va jinsga juda bog'liq, F1 gibrid erkak mushuklar odatda eng katta hisoblanadi.

F1 va F2 avlodlari odatda afrikalik servalning kuchli genetik ta'siri tufayli katta o’lchamga ega hisoblanadi. Chausie va Bengal mushuklari kabi boshqa gibrid mushuklarda bo'lgani kabi, birinchi avlod mushuklarining aksariyati servalning ko'plab ajoyib xususiyatlariga ega bo'ladi, ammo keyingi avlodlarda bu xususiyatlar kamayib ketadi. Erkak savannalar urg'ochilarga qaraganda kattaroq tuzilishga egadirlar.

Birinchi avlod savannalarining vazni 8 dan 23 kg gacha bo'lishi mumki. Eng ko'p og’irlik odatda genetika tufayli F1 yoki F2 sterilizatsiya qilingan erkak avlodlargab tegishli. Keyingi avlod savannalari odatda 2,5 dan 8 kg gacha.[4] Savanna genetikasidagi tasodifiy omillar tufayli, hatto bitta avlodda ham kattaligi sezilarli darajada farq qiladigan mushukchalar paydo bo’lishi mumkin.

Savannaning jun qoplami qora dog'li naqshga ega bo'lishi kerak, bu TICA zoti standarti tomonidan qabul qilingan yagona naqsh.[5] Nostandart naqshlar va ranglarga rozet, marmar, qor rangi (nuqta), ko'k rang, doljin rangi, shokolad rangi, lilak (lavanta) va mushuk jun qoplami genetikasining buzilishi hisoblanadi.

TICA zoti standarti jigarrang dogʻli naqsh (sovuqdan issiq jigarranggacha, qora yoki toʻq jigarrang dogʻlari boʻlgan sargʻish yoki oltin rang), kumush dogʻli naqsh (qora yoki toʻq kulrang dogʻli kumush palto), qora (qora dogʻli qora) va faqat qora tutun (qora nuqtali qora uchli kumush).[5]

1990-yillarning dastlabki kunlaridan boshlab uyda noto’g’ri chatishtirilishi tufayli zotda istalgan va istalmagan belgilari rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatdi. 2012-yildan boshlab, ko'pchilik seleksionerlar Savannah-Savannah zotlarini juftlashtirishni amalga oshiradilar.TICA chempionligi maqomiga erishilgandan so'ng, Savanna zotlari uchun ruxsat etilgan mahalliy chegaralar yo'q. TICA'da joiz bo'lgan Savannah zotlari uchun ilgari mahalliy o'tish joylari Misr Mau, Ocicat, Sharqiy Shorthair va Mahalliy Shorthair edi. F1 dan F4 gacha bo'lgan erkak savannalar bepushtdir shuning uchun selektsionerlar ikkinchi avlodni dunyoga keltirish uchun F1 urg'ochi bilan F5 erkaklaridan foydalanadilar.[6]

TICA zotlarining standart zotlariga ko'ra "chatishtirib bo'lmaydigan" zotlarga Bengal va Meyn -kun mushuklari kiradi. Ushbu ruxsat etilmagan zotlar ko'plab qiruvchi genetik ta'sirlarni keltirib chiqarishi mumkin. Seleksionerlar imkon qadar ko'proq zot turini saqlab qolish uchun F1 avlodni chiqarish uchun serval bilan savanna bo'lmagan zotdan ko'ra Savannadan foydalanishni afzal ko'rishadi.

Savannaning ekzotik ko'rinishi ko'pincha ko'plab ajralib turuvchi belgilarning mavjudligi bilan bog'liq. Ularning eng ko'zga ko'ringanlari turli xil rang belgilarini o'z ichiga oladi; baland, chuqur qolipli , keng, yumaloq, tik quloqlari; juda uzun oyoqlari; yog ', shishgan burunlar; va qalpoqli ko'zlar. Savannalarning tanalari uzun va tik ; Savanna tik turganida, uning orqa uchi ko'pincha ko'zga ko'ringan elkalaridan balandroq bo'ladi. Kichkina bosh kenglikdan balandroq, mushukning uzun, ingichka bo'yni bor. Quloqlarning orqa qismida xoli bor - qora, quyuq kulrang yoki jigarrang bilan chegaralangan markaziy yorug'lik chizig'i ko'zga o'xshash effekt beradi. Qisqa dumida qora halqalar bor, qattiq qora uchi bor. Ko'zlar mushukchalarda ko'k (boshqa mushuklarda bo'lgani kabi) va kattalarda yashil, jigarrang, oltin yoki aralash rangda bo'lishi mumkin. Ko'zlar "bumerang" shakliga ega bo'lib, bu ularni qattiq quyosh nurlaridan himoya qilish uchun qosh bilan qoplangan. Ideal holda, qora yoki quyuq "ko'z yoshi chizig'i" yoki "gepard yirtig'i" belgilari xuddi gepardniki singari ko'z burchagidan o’tib toki mo'ylovigacha boradir.

Reproduksiya va genetika

[tahrir | manbasini tahrirlash]
F2 "B" Savannah mushukchalari bir haftalik yoshda

Savanna zoti servallar va uy mushuklarini chatishtirish orqali ishlab chiqarilganligi sababli, savannalarning har bir avlodi maxsus raqami bilan belgilanadi. Misol uchun, to'g'ridan-to'g'ri serval × uy mushuklari chatishishidan ishlab chiqarilgan mushukchalar F1 avlod deb ataladi va ular 50% servaldir.

Serval va uy mushugi o'rtasidagi homiladorlik davrlaridagi sezilarli farq mavjud (serval uchun 75 kun va uy mushugi uchun 65 kun) va ikki turning jinsiy xromosomalari o'rtasidagi nomuvofiqlik tufayli F1 avlod savannalarini olish juda qiyin. Homiladorlik ko'pincha abortga uchraydi , yoki mushukchalar muddatidan oldin tug'iladi. Bundan tashqari, servallar juft tanlashda juda sinchkov bo'lishi mumkin va ko'pincha uy mushugi bilan juftlashmaydilar.

Savannah F3 bir yilda

F1 avlodi deb ataladigan Savanna bekkrosslari 75% ga teng bo'lishi mumkin. Bunday 75% mushuklar servalga o'xshaydi 50% F1 urg'ochining avlodlaridir. F2 Savanna mushuklarining 87,5% holatlatda serval tug'ilish shubhali. 75%F1 dan ko'ra ko'proq tarqalgani 62,5% BC1 bo'lib, bu F2A (25% serval) ayolning servalga aylantirilgan mahsulotidir. Bobosi va buvisi serval bo'lgan F1 avlod ayolining avlodi bo'lgan F2 avlodi 25% dan 37,5% gacha servalni tashkil qiladi. F3 avlodining serval bobosi bor va kamida 12,5% serval tashkil etadi.

F4 avlodi birinchi avlod bo'lib, u "stud book an'anaviy" (SBT) mushuki sifatida tasniflanishi mumkin va "sof zotli " hisoblanadi. Savanna gibridi selektsionerlar tomonidan "SV × SV" deb ham atalishi mumkin (bu yerda SV Savanna zoti uchun TICA kodi). Savannah avlod filial raqamlari, shuningdek, SV-to-SV naslchilik avlodiga ishora qiluvchi harf belgisiga ega. A belgisi ota-onadan biri Savanna, ikkinchisi esa boshqa mushuk zoti degan ma'noni anglatadi. Har ikkala ota-ona Savanna bo’lsa B , ulardan bittasi Savanna bo'lsa A ishlatiladi. C belgisi ikkala ota-ona Savanna va ulardan biri B bo'lsa ishlatiladi. Shuning uchun A × (har qanday SV) = B; B × (B,C,SBT) = C; C × (C, SBT) = SBT, SBT × SBT = SBT. F1 avlodi savannalari har doim A bo'ladi, chunki ota uydan tashqari gibrid (xizmatkor ota). F2 avlodi A yoki B bo'lishi mumkin. F3 avlodi A, B yoki C bo'lishi mumkin. SBT mushuklari F4 avlodida paydo bo'ladi.

Savannah mushuk (F5), yarim yoshli

Savannalar duragaylar bo'lib, odatda gibrid daxlsizligining ba'zi xususiyatlarini namoyish etadilar. Erkak Savanna heterogametik jins bo'lganligi sababli, Haldane qoidasiga ko'ra, ularga eng ko'p ta'sir qiladi. Erkak savannalari odatda F5 avlodiga qadar kattaroq va steril bo'ladi, garchi urg'ochilar F1 avlodidan unumdor bo'lsalar ham. 2011-yildan boshlab selektsionerlar F5 va F6 avlodlarida erkaklarda bepushtlikning qayta tiklanishini payqashdi. Ehtimol, bu C va SBT mushuklarida yuqori serval foizga bog'liq. Muammo, shuningdek, zotning asosini yaratishda juda ko'p qo'llanilgan Bengal cho'qqilarida joylashgan Osiyo leopard mushukidan kelib chiqqan ikkinchi darajali uy bo'lmagan genlar bilan ham murakkablashishi mumkin.

F1-F3 avlodlarining urg'ochilari odatda nasl olish uchun olib qolinadi , faqat erkaklar uy hayvonlari sifatida sotiladi. Buning teskarisi F5-F7 avlodlarida sodir bo'ladi, lekin kamroq darajada, erkaklar naslchilik mushuklari sifatida saqlanadi va urg'ochilar birinchi navbatda uy hayvonlari sifatida taqdim etiladi.

20 funt (9 kg) F2 Savanna

Mushuklar o'zlarining sadoqati bilan mashhur va ular uy atrofida egalariga ergashib yuradilar. Ular, shuningdek, tasmada yurishga va tasmani sayohat uchun olib kelishga o'rgatish mumkin.[7]

Ko’plab savanna mushuklari yangi odamlar va boshqa mushuklar itlar bilan juda samimiy va do'stona munosabatda bo'lishadi, boshqalari esa yugurib yashirinishlari yoki notanish odamni ko'rganlarida xirillashlari tahdid qilishlari mumkin. Savanna mushukchalari o'sib ulg'ayganida, boshqa odamlar va uy hayvonlari bilan muloqot qilishning asosiy omilidir. Seleksionerlarning ta'kidlashicha, birinchi avlod savanna mushukchalarining taxminan 50% yangi uyiga joylashtirilganida qo'rquv va xavotirli xatti-harakatlarni namoyon qiladi. Bu xatti-harakatlar kichik yoshda tuzatilmasa, balog'at yoshiga etganda muammolarga olib keladi.[8]

Savannaning tez-tez e'tiborga olinadigan xususiyati uning sakrash qobiliyatidir, bu uning baland joylarni izlashga tabiiy moyilligini tug’diradi. Ular eshiklar, muzlatgichlar va baland shkaflar ustidan sakrashni yaxshi ko’rishlari ma'lum. Ba'zi savannalar taxminan 8 fut balandlikdan (2,5 fut) sakrashi mumkin)tik holatda turgan joyidan sakrashi mumkin. Savannalar juda qiziquvchan. Ular ko'pincha eshiklar va shkaflarni qanday ochishni o'rganadilar va Savannani sotib olgan har bir kishi mushukni muammoga duchor qilmaslik uchun maxsus ehtiyot choralarini ko'rishi kerak bo'ladi.

Ko'pgina Savanna mushuklari suvdan qo'rqmaydilar va suv bilan o'ynashadi. Ba'zi egalar hatto Savanna mushuklari bilan dushga kirishadi.[9] Savannaga suv idishini tanishtirish ham qiyinchilik tug'dirishi mumkin, chunki ba’zi mushuklar oldingi panjalari yordamida idishdagi barcha suvni bo'sh bo'lgunga qadar ag’dara boshlashadi.

Sog'liqni saqlash masalalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gipertrofik kardiyomiyopatiya (HCM) ko'plab sof zotli mushuklarning sog'lig'ini yomonlashtiradi. Bengal mushugi (shunga o'xshash gibrid) HCMga moyil  va servallarning o'zlari HCMga moyil bo'lishi mumkin . Bir nechta bengal selektsionerlari har yili o'zlarining naslchilik mushuklarini HCM uchun skanerdan o'tkazadilar, ammo bu amaliyot Savanna zotida unchalik keng tarqalmagan.

Ba'zi veterinarlar  servallarning jigarlari uy mushuklariga qaraganda tana o'lchamlariga nisbatan kichikroq ekanligini va ba'zi savannalar buni meros qilib olishgan, ammo buning qanday tibbiy oqibatlarga olib kelishi ma'lum emas. Ko'pgina selektsionerlar ishonishi mumkinligiga qaramay, uy mushuklariga qaraganda turli xil tibbiy davolanishni talab qiladigan gibrid mushuklarning ma'lum tibbiy xususiyatlari yo'q. Savannalarning qon testi uchun mos yozuvlar diapazonlari, serval genlariga qaramay, odatdagi uy mushugidan farq qilmaydi. 

Uy mushuklari singari, Savannalar va boshqa uy duragaylari ham tibbiy ehtiyojlariga qarab tegishli davolashni talab qiladi, ammo maxsus talablarga ega emas. . Veterinariya hamjamiyatida ketamin nima uchun yomon oqibatlarga olib keladigan ro'yxatga kiritilganligi aniq emas.. Bu dori va uning umumiy ta'sirini noto'g'ri tasiridan kelib chiqishi mumkin, chunki ketaminni narkoz sifatida ishlatish mumkin emas. Ketamin medetomidin va butorfanol va atipamezol antagonisti bilan birgalikda servallarda foydalanish uchun xavfsiz deb topildi.[10][11]

Amerika Shtatlarda quturishga qarshi vaksinalar tavsiya etiladi, ammo xonaki bo'lmagan mushuklar uchun ruxsat berilmaydi. Agar xonaki bo'lmagan mushuk kimnidir tishlasa, unga vaktsina berilganmi yoki yo'qmi, u "qiturgan" deb hisoblanadi. Bu shuni anglatadiki, shtat veterinariya shifokori shtat qonunlariga muvofiq, kimnidir tishlagan mushukni evtanizatsiya qilishni yoki karantinga olishi mumkin.

Ba'zi selektsionerlarning ta'kidlashicha, Savannah mushuklari ma'lum maxsus parvarish yoki oziq-ovqat uchib talablar yo'q, boshqa selleksionerlar esa hech qanday don yoki un mahsuloyisiz dietani tavsiya qiladilar. Ba'zilar kamida 32% protein va qo'shimcha mahsulotlarsiz qisman yoki to'liq xom oziq-ovqat dietasini tavsiya qiladi. Ba'zilar kaltsiy va boshqa qo'shimchalarni tavsiya qiladi, ayniqsa o'sayotgan mushuklar va oldingi avlodlar uchun. Boshqalar buni keraksiz yoki hatto zararli deb hisoblashadi. Ko'pchilik Savanna selektsionerlari savannalar o'rtacha uy mushukiga qaraganda ko'proq tauringa ehtiyoj borligiga rozi bo'lishadi va shuning uchun har qanday oziq-ovqat turiga qo'shilishi mumkin bo'lgan taurin qo'shimchalarini tavsiya qiladilar. Hdgjdtget gfdggdsefxs hfryhsrtfse gfedvjurdddg htrrfguuyfwetg hgdddfghherygsryjj hgddfgyydsrgzdg hfdcvjjyrdhiigdtyu hfdrtgghhfsatj hyrghhugrfghji reefghhujgdty

Egalik qilish qonunlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qo'shma Shtatlardagi Savannah mushuklariga egalik huquqini tartibga soluvchi qonunlar shtatlarga qarab farq qilishi mumkin. Aksariyat shtatlar Qo'shma Shtatlar Qishloq xo'jaligi departamenti tomonidan o'rnatilgan yovvoyi yoki xonakilashtirilgan gibrid deb belgilaydigan tartibga amal qiladi. Ba'zi shtatlar gibrid mushuklarga egalik qilish bo'yicha ko'proq cheklovchi qonunlarni o'rnatdilar, jumladan Gavayi, Massachusets, Texas va Jorjiya. Ba'zi munitsipal qonunlar shtatdan farq qilishi mumkin. Masalan, Savannahs F5 avlodni undan keyingi avlodlarga Nyu-York shtati qonunchiligi ruxsat beradi, lekin Nyu-York shahri qonunlari bunga ruxsat e.[12]

Avstraliya federal hukumati Savanna mushugini Avstraliyaga olib kirishni taqiqlaydi , chunki yirik mushuklar kichikroq uy mushuklariga tahdid solgan holatlar mamlakatning tabiiy yovvoyi tabiatiga tahdid solishi mumkin.[13][14] Mushuklarni import qilish bo'yicha hukumat hisobotida gibrid zoti ovchilik ko'nikmalarini oshirishi va yovvoyi mushuklar populyatsiyasiga va mahalliy turlarni xavf ostiga qo'yishi mumkinligi haqida ogohlantirgan.[15][16]

Savanna mushuklarini Kanadaning har bir viloyatida

boqish qonuniydir , garchi ba'zi viloyatlarda F1 va F2 avlodlariga egalik qilishda cheklovlar mavjud va Savannalarni Qo'shma Shtatlardan import qilish quturishga qarshi emlash va maxsus ruxsatnomalarni talab etadi.[17]

Ko'pgina davlatlarda F2 avloddan keyingi avlodlarga nisbatan cheklovlarga ega.[18]

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Markula. „Invasive animal risk assessment: Serval hybrids“. State of Queensland Department of Agriculture and Fisheries (2009). Qaraldi: 15-oktabr 2019-yil.
  2. ↑ „Savannah Introduction“. The International Cat Association. 6-aprel 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2018-yil.
  3. ↑ „Blast from the Past.The Very First F1 Savannah“ (PDF). Feline Conservation Federation. 51-jild, № 4. 2007. 32-bet. (Original essay: Wood, Suzi (November 1986). LIOC-ESCF 30 (6): 15.)
  4. ↑ „PestSmart Report“.
  5. ↑ 5,0 5,1 „TICA Breed Standard for Savannahs (SV)“. The International Cat Association. Qaraldi: 2017-yil 14-aprel.
  6. ↑ „Savannah Report“.
  7. ↑ Gerasole. „Inside Chicago: Cats Who Act Like Dogs“. CBS2 Chicago (19-fevral 2004-yil). 6-aprel 2004-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 26-avgust.
  8. ↑ „F1 behavior Report“.
  9. ↑ Adamson, Eve (2006–2007). „Meet the Breeds“. Kittens USA. 10-jild. 64–69-bet.
  10. ↑ Moresco, Anneke; Larsen, R. Scott; Lassiter, Angela J. (1-iyun 2009-yil). „Evaluation of the effects of naloxone on recovery time and quality after ketamine-medetomidine-butorphanol anesthesia in servals (Leptailurus serval)“. Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 40-jild, № 2. 289–295-bet. doi:10.1638/2008-0078.1. PMID 19569475.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  11. ↑ Langan, Jennifer N.; Schumacher, Juergen; Pollock, Christal; Orosz, Susan E.; Jones, Mike P.; Harvey, Ralph C. (1-sentabr 2000-yil). „Cardiopulmonary and anesthetic effects of medetomidine-ketamine-butorphanol and antagonism with atipamezole in servals (Felis serval)“. Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 31-jild, № 3. 329–334-bet. doi:10.1638/1042-7260(2000)031[0329:CAAEOM]2.0.CO;2. PMID 11237139.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  12. ↑ Saulny, Susan. „What's Up, Pussycat? Whoa!“. The New York Times (12-may 2005-yil). Qaraldi: 21-noyabr 2015-yil.
  13. ↑ „Scientists rally to keep out 'supercats'“. ABC News (13-iyun 2008-yil). Qaraldi: 2009-yil 3-oktyabr.
  14. ↑ Cooper. „Savannah cats not worth risk, says report“. ABC Science (23-iyun 2008-yil). Qaraldi: 2009-yil 3-oktyabr.
  15. ↑ „Savannah cats banned from Australia“. The Age. Australian Associated Press (3-avgust 2008-yil). 30-dekabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 3-oktyabr.
  16. ↑ „Final environmental assessment of the suitability of the import of the Savannah Cat (Domestic Cat x Serval hybrid specimens) into Australia“. Department of the Environment, Australian Government (2008-yil 24-iyul). Qaraldi: 15-oktabr 2019-yil.
  17. ↑ „Permits for Savannahs“. Savannahs In Canada. 16-aprel 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-aprel.
  18. ↑ „International Laws“. Hybrid Law. 21-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-fevral 2014-yil.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Savanna_mushugi&oldid=5181237" dan olindi