Apxertsa
 |
Apxertsa (abxazcha: „Аҧхьарца́“) — kamoncha bilan ijro qilinadigan abxaz xalq cholgʻusi.
Koʻrinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kosasi oʻyma boʻlib, dasta va boʻyni bilan bir butun yogʻochdan yasaladi. Uzunligi 700-800 mm. Qopqogʻi yoldan, ikkita tori ot dumidan tayyorlanadi. Qirgʻizlarning qiyaq cholgʻusiga oʻxshaydi. Dekasida rezonator tirqishlari oʻyilgan. Ovozi ham juda sekin va mayin. Ijrochi odatda ashulachi boʻlib, oʻz ovoziga cholgʻusi bilan joʻr boʻladi[1][2].
Marosim madaniyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Apxertsalar joʻrligida asosan tarixiy-qahramonlik qoʻshiqlari kuylangan. Ilgarilari har bir boʻlinmada oʻz apxertsachilari boʻlgan. Ular jangchilarning oldida safda turishgan. „Apxertsa“ nomi kelib chiqishiga koʻra, abxaz xalqining jangovar hayoti bilan bevosita bogʻliq boʻlib, „apxertsaga“ soʻzidan kelib chiqqan. Bu soʻz „oldinga borishga undaydigan narsa“ degan maʼnoni anglatadi. Abxazlar apxertsa joʻrligida qoʻshiq aytishdan davolash vositasi sifatida ham foydalanishadi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ I. A. Akbarov. Музика луғати. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1987.
- ↑ I. A. Akbarov. Мусиқа луғати. Toshkent: Oʻqituvchi nashriyoti, 1997 — 384-bet. ISBN 5-645-02422-2.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Xashba I. M. Abxaz xalq cholgʻu asboblari Ikkinchi nashr Suxumi: „Alashara“, 1979 240 b. 1500 tiraj.
- Gunba Esma Zakanovna ABXAZ XALQ TOʻLLARI VA UNING TOʻY MOSIMIDAGI VAZIFALARI // Tarixiy, falsafiy, siyosiy-huquqiy fanlar, madaniyatshunoslik va sanʼatshunoslik. Nazariya va amaliyot masalalari Tambov: Diplom, 2015. No 2 (52): 2 soat ichida. Ch. IC 70-73. ISSN 1997-292X
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash] |